Karaciğerde kitle, farklı özelliklerde olabilir. Bunların en ciddi olanları iyi ve kötü huylu tümör şeklinde olanlarıdır. Karaciğer kendini yenileyebilen bir organdır. Hem bünyesinde birincil özellikte kitleler oluşabilir, hem de başka organlardan buraya sıçramış kitleler oluşabilir. Çünkü karaciğerin hem kendi atardamarının kanı buraya gelmekte, hem de mide bağırsak kanalından gelen kan buraya gelmektedir. Karaciğerde kitle genellikle kendi hücrelerinden oluşmaz. Bu nedenle kitlelerin kanser olup olmadığı konusunda, başka yerden sıçrama olup olmadığı değerlendirilmelidir. Karaciğerde kitle oluşmasının çeşitli nedenleri olabilir. Kitlelerin sayısı birden fazla da olabilir. Bazılarının için sıvıyla dolu olur, bazıları kan damarlarının büyümesinden kaynaklanır, bazıları da iyi, kötü huylu tümörlerden meydana gelir. Bunların ayrı ayrı değerlendirilmesi ve buna göre tedavi planı yapılması gerekir. Bazı kitleler tedavi edilmeden bile iyileşebilirler.
Karaciğerde kitle çeşitleri nelerdir?
Kistik yapılar: Bu türden kitleler bütün vücutta oluşabilir. Ancak karaciğer kistlerin en fazla oluştuğu organlardan biridir. Genellikle içi sıvıyla dolu olan bu yapılar, özellikle ileri yaştaki kişilerde daha fazla görülür. İlerleyen yaşlarda karaciğerde oluşan kistlerin sayıları da fazla olur. MR, BT, ultrasonografi gibi görüntüleme tetkikleri sayesinde bu tür kitleler kolayca teşhis edilebilir. Normalde herhangi bir belirti vermeyen karaciğerdeki bu kitleler toplumda % 5 oranında görülmektedir. Teşhis edilmemeleri genellikle başka bir tıbbi kontrol sırasında olur.
Büyüyen kan damarlarından kaynaklanan kitleler: Karaciğerde kitle oluşmasının en önemli sebeplerinden olan anormal kan damarları büyümesi, vücudumuzda diğer yerlerde de rastlanan kitlelere benzer. Bunların teşhisi de tesadüfen olur. Hemanjiom denilen bu anormal büyüme başka belirti vermediğinde, tedaviye gerek duyulmaz. Bu tür kitlelerden olan kavernöz hemanjiom en fazla kadınlarda görülür. Bunlar büyüme yaparsa beraberinde bazı belirtilerde olabilir. Subkapsüler hemanjiomların da belirtileri olabilir. Bunlar arasında özellikle sağ üst karın bölgesinde ağrı olması, iştahsızlık, yemek az yenmiş olsa da dolgunluk hissedilmesi, bulantı ve kusma, kansızlık, ateş, kilo kaybı önemlidir. Bu tür karaciğerde kitle oluşmasının nedenleri tam olarak bilinmemektedir. Uzmanlar bu konuda kitlelerin doğuştan olduğunu düşünür. Çapları genellikle 5 cm kadar olur. Ancak bazı vakalarda 20 cm çaplı kitlelerde belirlenmiştir. Kadınlarda oluşan bu tür kitlelerde büyüme erkeklere oranla 4-5 kat fazla olur. Toplumda en fazla 30-50 yaş arasındaki kişilerde, hamilelik sürecinde ve östrojen hormonu tedavisinde böyle kitleler oluşabilir.
Tümörler (İyi huylu ve kötü huylu tümör): İyi huylu karaciğer kitlelerinin en fazla görülenleri fokal hiper plaziler ve hepatik adenomlardır. Hepatik adenom daha çok doğum kontrol hapı kullananlarda oluşur. Bazı hastalarda karın ağrısı yapan bu çeşit karaciğerde kitle en fazla 15-45 yaşlarındaki kişilerde görülür. Kadınlar fokal hiper palazi oluşumunda yine riskli konumdadır. Bunlar karaciğerde kan damarı genişlemesiyle oluşan kitlelerden sonra en yaygın görülen kitlelerdir. Ancak bunların tedavisinde cerrahiye gerek kalmaz. Tesadüfen tetkiklerde belirlenen kitleler fazla sayıda da olabilir.
Kötü huylu karaciğerde kitle oluşumu kanseri düşündürür. Karaciğer kanserli kitlelerin gelişimine uygun bir ortamdır. Başka organlarda oluşan tümörlerin hücreleri karaciğerde kitle oluşturabilir. Karaciğerdeki bu kitlelere hepatokarsinom denir. Eğer kitleler safra kqanalının hücrelerinden oluşursa, kolanjiyo karsinom olarak tanımlanır.
Karaciğerde kitle bu etkenlerin dışında enfeksiyonlar sonucunda da oluşabilir. Özellikle bakteriyel enfeksiyonlarda karaciğerde kitle oluşumu riski fazla olur. Bunlar ağrı ve ateş gibi belirtilerle seyrettiği için, teşhis edilmeleri daha kolay olur.
